ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه ایران در خاورمیانه پس از انقلاب اسلامی

نویسندگان

  • مسعود جاسم نژاد کارشناس ارشد تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
چکیده مقاله:

موضوع این پژوهش طرح چگونگی ژئوپلیتیکی‎شدن تشیّع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بین‎المللی خاورمیانه است. روشن است که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و رخدادهای پس از آن که بیشتر متأثّر از پیروزی انقلاب بودند، تشیّع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریّت شیعه، هرگز در گذشته روی نداده بود. به این ترتیب، انقلاب ایران کانون توجّهی برای زنده‎کردن و رواج هویّت دینی شیعیان و حتّی در نگاهی کلّی‎تر، هویّت دینی مسلمانان پدید آورد و تشیّع و اسلام را در قلب حوادث و اخبار جهانی قرار داد. تبیین این تحوّلات در چارچوب ژئوپلیتیک شیعه، موضوع مورد بحث این مقاله است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه‎ی داده‎های میدانی انجام شده است. بنابراین برای تجزیه و تحلیل و نتیجه‎گیری، افزون ‎بر منابع کتابخانه‌ای و الکترونیک، از یافته‎های پرسش‎نامه‎ای نیز استفاده شده است. نتیجه‎ی پژوهش نشان داد که با وقوع انقلاب اسلامی و ژئوپلیتیکی شدن تشیّع، موقعیّت و جایگاه ایران به‎ویژه از دیدگاه سیاسی، اجتماعی، رسانه‎ای، آموزشی و فرهنگی در منطقه ارتقا یافته و این کشور توانسته است اثرگذاری و نقش‎آفرینی بهتری نسبت به گذشته داشته باشد.

منابع مشابه

ژئوپلیتیک شیعه در خاورمیانه پس از انقلاب اسلامی

چکیده: این پایان نامه رویکردی است 3 گانه که به موضوعات ذیل می پردازد: فصل اول به تحقیق در خصوص مفاهیم ژئوپلیتیک از حیث معانی فلسفی و ماهیت آن و چگونگی ظهور آن در خلال قرن بیستم در جهان اسلام می پردازد.به طوری که ما می توانیم تاثیر مفاهیم اندیشه سیاسی غالب در این قرن را بر روی مفاهیم ژئوپلیتیکی و تحولات برخاسته از آن را مشاهده نمائیم. این تاثیرات را می توان در هویت سیاسی و اجتماعی، رویکردها و ...

روحانیت شیعه و مقایسة سه دهه نقش آن پس از مشروطه و پس از انقلاب اسلامی

بی‏تردید، شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت‏ها و انقلاب‌ها تا حدّ زیادی به بررسی نقش و تأثیر گروه‌ها و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در روند انقلاب‌ها، چه قبل و چه بعد از آن، بستگی دارد. روحانیان به مثابة یک نهاد اجتماعی از اهمیت بسزایی برخوردارند. روحانیت شیعه ـ‌ دست‌کم از دورة صفویه ـ از جمله نیروهای مقتدر اجتماعی و یکی از ارکان مهم جامعه مدنی به شمار می‏آمده است. آنان همچون سایر گروه‌های اجتم...

متن کامل

جایگاه خاورمیانه در اندیشه های ژئوپلیتیک

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی ...

متن کامل

بازتعریفی از ژئوپلیتیک شیعه با نگاهی به انقلاب بحرین

جنبش‏های اسلامی معاصر، در روند تحولات منطقة خاورمیانه جایگاه ویژه‏ای دارند. در این میان، انقلاب شیعیان بحرین، به‌ویژه محورهای اساسی آن به‌مثابه نیروهای اجتماعی، تشکل‌ها و اشخاص و گروه‌های مستقل معارض، در تقابل با نظام سلطنتی حاکم بر این کشور، در تحول ژئوپلیتیک شیعه نقش درخور توجهی یافته است. هدف این پژوهش، تبیین و تحلیل ژئوپلیتیک شیعه و جایگاه آن در تحولات جهانی و منطقه‌ای، به‌ویژه در جنبش‌ها ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 44(80، تابستان 1391)  شماره 80 تابستان 1391

صفحات  65- 84

تاریخ انتشار 2012-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023